no image

#SAVELITERATURE 



© Aprille Celine Gelogo

Manunulat ba 'ka niyo?
Sa inyong mga likha sa Wattpad ako'y tila nabobobo,
Paulit-ulit na takbo ng kwento,
Kung babasahin ko lang lahat ako'y mahihilo.

Kung may mabasang isa, ito'y gagayahin,
Pwede namang ibahin kung iyong nanaisin,
Ngunit kung dami ng mambabasa ang iisipin,
"Wag na lang!" inyong sasambitin.

At teka, ako'y may puna!
Ang inyong mga tuldik, kung saan-saan napupunta.
Napapaisip tuloy sa tuwing magbabasa,
"Aba, walang tuldok, ako ba'y hihinto na?"

Heto pa nga pala, ang balarila ba'y nalimot nyo na?
Nagdurugo na ang ilong ko sa aking mga nababasa.
Sa alinmang wikang alam ko ay may napupuna,
Kailangan pang balikan ang sintaks na nauna.

Mga manunulat ng Wattpad, hindi ko lalahatin.
Ito lamang ay isang paalala mula sa akin,
Bawat akda mo'y pagkatao mo ang dadalhin,
Kaya naman sa bawat pagtipa mo, iyong pagbutihin.


©Mhericon Jean Landayan Lorenzo

Passion Vs. Fashion

Ang pagsusulat ay isang PASSION
at hindi isang FASHION
Magsulat ka to EXPRESS
Hindi para magpa IMPRESS

Bakit ka ba nagsusulat?
Dahil ba gusto mong sumikat?
O dahil sa gusto mo lang ipabatid
Mga bagay bagay na naglalaro sa isip?

Ang pagsusulat ay isinasaPUSO
Ito ay di dapat isinasa-USO
Gamitan mo kasi ng Puso
Hindi `yong nakikisabay ka sa USO

Nagsusulat ka ba dahil sa naiinggit ka
Pagkat marami na ang sikat?
O dahil dito ka masaya
Pagkat ikaw ay nakatakas sa realidad nitong buhay?


©  ปีเตอร์ กาเบรียล มิแรนดา

Nasaan Ka, Author?

Nasaan ka na ba?
Hinahanap kita.
Mukhang ikaw talaga ay kailangan na nila
Naliligaw na sila sa sarili nilang talata
At ang sining ay napunta na lang kay Bahala

Nasaan ka na ba?
Kaytagal mo na ring nawala
Nawalan ng puwang sa mundo at ika'y namayapa
Bumalik ka na kahit ilang saglit.
Nang bumalik ang elementong kanilang winaglit.

Nasaan ka na ba?
Ikaw na ba ang mismong naligaw?
Sa landas na madilim ikaw na ang siyang pumanaw?
O hindi pa pero habol ang paghinga mo't paglakad.
Para lang humabol sa mundong paurong ang lakad.


©  Mariano De Sangrerojo

LITERATURANG KUWENTADO

Ang lahat ng panulat tila'y isang ilog
tuluyang larangan ng hapis at pag-irog.
Ang bawat manulat ay nakapapansin,
kahima't malaki'y ang ilog, narurusing din.

Ngunit ang kinarusing, ang sadyang dahilan,
ay ang kababawan ng sinaligang lipunan.
Nagtataka lang ako't kayo pa'y nagtataka:
sa lipunang ito, kayo rin ay wala ba?

Nariyan ang pagpataw ng wikang "Filipino".
Nariyan ang gilitang-liig ng mayama't paysano.
Sa larangan ng kultura ay tigbak ng pasikat,
wala na sa mga kabataan ang nahihikayat.

Ito ang suhay ng literaturang kuwentado,
ang literaturang bumebenta't naniniil sa iyo.
Sino'ng paham ang aayaw sumulat ng k****utan,
kung ang bawat sentimo'y kailangan ng tiyan?



© Rob Mego Perez


Ang pagsusulat ay masaya pero di basta basta.
Sa bawat salita ng istorya, pinag-iisipan at pinaghihirapan.

Mga kabataang nagsusulat, puro romansang wala namang karunungan.
Sa bawat pahina,puro landi ang likha. Sapat ba ang iisang kategorya? o kailangan humanap ng ibang dyanra.

Ang magaling na manunulat ay hindi umaasa sa mga salitang "Walang sino man ay perpekto" bugkos ay ginagawa ng tama ang akto upang ang likha ay parang musikang nasa tono.

Sa pagsusulat, hindi naaayon ang lahat, kaylangan matuto upang makapag sulat ng sapat. Ang pagiging manunulat ay naayon sa salitang naka-sulat at hinding hindi magiging basta-basta.



© Erin Villanueva Ragudo

(Para ito sa Wattpad entries na walang kalatoy-latoy. Hindi ko nilalahat.)

Libangan,
di pinag-isipan.
Literatura
ginawang katatawanan.

Filipino man o English ang lengguwaheng ginamit,
sa dami ng maling grammar at spelling, ngiwi lang ang makakamit.

Walang ibang laman,
kundi kalandian ng kabataan.
Istorya ay pang-mangmang,
walang katuturan, walang pinatutunguhan.

Ito ang kinabukasan
ng literatura ng mahal kong bayan!
Panglibang na lang!
Para sa mga mangmang!




©Princess Calacala

"Bayan Muna Bago Landi"

Iniuukilkil sa murang isipan
Mga bagay na walang kabuluhan
Pati ang pag-ibig na walang patutunguhan
Kanila ngayong binibigyan nang pakahulugan

Mumunting isipan
Bakit hindi buksan?
Akda'y tila isang basahan
Bakit pilit na tinatangkilik ng mga kabataan?

Saan napunta
Ganda ng literatura?
Unti-unti na bang ibabalandra
Ang mga akdang walang kwenta?

Ako'y nagsusumamo
Sa sampu ng mga kachokaran ni Marcelo
Bakit hindi subukang baguhin ang istilo
At gamitin ang ganda ng literaturang Pilipino?


© Jom Cueto


Nasaan, nasaan
ang pag-asa ng bayan?
Nasaan, nasaan
ang ating kinabukasan?

Pagibig o kalandian?
Pintig ng Puso o pusok ng laman?
Mga panulat ay ilusyon
pandagdag lamang sa polusyon

Sa kanilang literatura
ano ang nais nilang patunayan,
ano ang nais ipagsigawan
May pera sa basura?

Gisingin na ang isipan,
Palaganapin ang karunungan
Ibagsak ang kamangmangan
Pagkat ang minsa'y pag-asa
Ay naging parusa ng bayan








Ge!
no image
Ni: Katrine Cates Villanueva


Takatak-tak-tak! Click! Tak! Tak!

Roon sa kaniyang silid - kamang gulo-gulo pa, mga damit na nakakalat sa sahig, kurtinang hinaharangan ang bintana, at silaw mula sa kompyuter na nagsisilbing tanging liwanag - tunog ng keyboard niya ang umaalingawngaw. Pupungas-pungas pa man at muta sa mata'y hindi pa napupunasan, kanya agad na hinarap ang pausbong na laban na nagsisilbing kabuhayan. Kanyang nilingon ang mesa sa gilid at kinuha ang pabango at ilan pang mga gamit. Sa harap ng webcam, kolorete'y kanyang ipinahid sa mukha at pabango'y winisik-wisik pa na wari nya'y maaamoy pa siya sa kabilang linya.

Sa suot niyang tube at micro-mini skirt, ganda't kaseksihan niya'y umaapaw. Aba't flawless at mestiza nga naman siya, ano pa bang hahanapin ng mga kustomer niya? Sa isip-isip pa niya, bonus ang natural na lambot ng kanyang katawan kaya nama'y swabeng-swabe ang kanyang paggiling at pagkembot. May idadahilan pa ba sila para tanggihan ang beauty na haharap at pagsisilbihan sila? Maya-maya pa'y isang kaway ang natanggap niya - mula ito sa isang lalaking kalbo, maputla at may manyakis na tawa. Pangisi-ngisi naman siyang bumati sa mamang hindi kakilala sabay kagat ng labi habang pakurap-kurap siya.

Matapos ang ilang paggiling-giling, pang-aakit at pagsunod ng rekwes ng mamang kalbo, kanyang palabas ay nagsimula na. Gaano pa man kahiya-hiya ang kanyang ginagawa para sa iba, dignidad niya'y isinalalay kapalit ng perang ibinabayad nila. Tanggap na lamang siya ng tanggap, sunod na lamang siya ng sunod. Alindog at panandaliang ligaya na dulot niya para sa lalaking nasa harap ng kamera'y habambuhay na bangungot ang katumbas para sa kanya. Gayunpaman, maskarang nakangiti ay patuloy na isinusuot niya. Kapit sa patalim, ayon pa sa iba. Ano pa nga ba't matapos mag-enjoy nang husto ang mamang kalbo, ay nag-offline rin ito matapos siyang sabihan ng ilang mura at pagsisiguradong ipapadala nito ang bayad sa bank account niya.

Roon sa kanyang silid - kung saan silaw ng kompyuter ang nagsisilbing tanging liwanag - muling naghari ang katahimikan, na tanging kaibigan niya. Bagamat saplot sa kanyang katawan ay nakalihis na, dahan-dahan niyang tinungo ang kubeta para maghilamos ng mukha. Sa harap ng salamin, lipstick niya'y medyo pumusyaw na, buhok niya'y gulo-gulo na at ang ngiting kanyang suot kanina ay nawawala. Sa paglagaslas ng tubig noong buksan niya ang gripo, luha niya'y kasabay na tumulo; at ang laman nitong sakit, poot at hiya sa sarili ay kanyang hinugasan at binalewala. Isang ngiti na mapait na lamang ang kanyang naiharap sa salamin sabay sabi sa sarili ng, "Gaga. At least may pang-tuition ka na."
no image
Topic: Anything you want to say to Marcelo's fans

Crispy Patata PG

Behold!
If thou wouldst read the foulness of this generation,
both the seasoned and the youth...
points their fingers unto that worthless fluke.
Thou blame the ignorant of thine ignorance,
Thou playeth a fool in a sensationalized charade!
Dost thou pridest thyself, that thou holy,
Thy pride had just turned into folly.
Why wouldst dare save literature...
Reckon,
When thou wouldst not tame thy tongue 
and speaketh gentle.
Thou saith youth has now become blinded ?
Aren't thou thyself, short-sighted?

Gaerl Ann Maurice

Open your eyes, don't squint
Our literature's dying, don't hastily print
Trying-hard stories with the same plot
That make our generation's intelligence clot
There is so much more to life than goose bumps on your skin and butterflies in your stomach
And before you know it, if you don't stop,
The good books will just stay still on your old rack



Aprille Celine Gelogo

Bakit tila ako'y naguguluhan?
Inyong pinapakita'y pawang kalandian,
Pagbukol ng tiyan, inyong kinahahatnan.

Sadya bang ang mga utak niyo'y nasa talampakan?
Ganun nga ba ang lagay o sadya lang talagang nabubulagan?
Tinatangkilik mga akdang walang kabuluhan,
O, kabataan ano ang inyong patutunguhan?

Kabataan, kayo ang pag-asa ng bayan,
Huwag nyo naman sana bigyan ng kabiguan...
Inyong mga magulang na sa inyo'y naglinang,
Para din naman sa inyong kinabukasan.


Pepe El Indio

Si Marcelo po ay hindi ko kilala,
Hanggang sa napanood ko kay Jessica,
Aba ang unggoy na’to sikat pala,
Dahil sa mga advise na narinig ko na sa iba. 

Sa National Bookstore aking nakita,
Libro niyang wag sanang kumita,
Kung ako’y mayaman aking papakyawin,
Gagawin kong effigy niya’t susunugin.

Paalala lamang po sa madla,
Sa kabataang sa kanya’y naniniwala,
Hinaharap mo’y mapapariwara,
Kung kalandian niya sa’yo mapupunla.

Muel

Tayong mga mapupusok na kabataan.
Pag-aaral dapat ang syang pinag-lalaanan. 
Hindi puro kalandian at kabalastugan.
Ang syang pinaghaharian.

Anong saysay ng pagka-relate nyo sa mga post nya.
Pati desisyon nyo inaasa nyo na?
Kesa kumikerengkeng kang hayop ka. 
Mag-aral ka muna ng may puhunan ka!

Edukasyon ang susi ng tagumpay.
Pero eto ka nakabukangkang ang puday.
Tapos mag popost ng walang forever.
Dahil nabiktima ng Pornever.

Tinatapos ko na ang p*t*ng tula ko.
Nawa'y naliwanagan sana ang mga isip nyo.
Kesa sinisisi ang pangulo at bulok na sistema ng gobyerno.
Maglingkod sa bayan at sumunod tayo sa batas ng ang bansa ay umasenso. 


Rommel Gadil

Kay lalim ng gabi, ako'y di mapakali. Pagkat naghihintay sa makatang tila mahusay. Kalimitang laman ng aming usapan, hanggang sa aming eskwela.

Ang idolo kong tinutukoy ay Marcelo Santos ang ngalan,
sa mga sosyal midya at maging sa pelikula namamayagpag ang kanyang karangalan.

Dahil tila mahusay at sanay, ninais kong sumubaybay.
Mga akda nya'y, pinagipunan mula sa baong bigay ni inay.

Payo't mga talinhaga akin naman talagang ginawa,
Nung una ako'y natuwa,
ngunit mukhang mali na ata.

Mga talatang mula sakanyang nailimbag ay kabisado ko na ata, Noli Me Tangere noo'y limot ko na rin ata.

Ang nais sabihin sa aking kapwa, ay ganito: Utak na inilagay sa itaas ay gamitin,
Wag hayaang huwad na literatura'y syang gumamit sa atin.

Ang ngalan ko'y KABATAAN nga pala, pag-asa ng aking inay at itay,
kinabukasan ng aking baya'y sa akin ay nakasalalay.


Erben Ü Ayon

ba't nga ba ganito, ako'y nalilito,
tama ba ang mga nababasa ko,
akala ko nagbibiro, sila pala ay seryoso.

ipinagtatanggol, ikatlong Marcelo.
sigurado ba kayo sa mga nababasa niyo?
O baka naman kayo ay niloloko.

sa mga sinasabi niya ika'y nadadala,
pero payo ng mga magulang mo binabale wala.
kalandian na lang ang lagi mong inuuna,
pag nabuntis kay Nanay parin pupunta.

mga akda niya na puro pag-ibig ang tema,
yan ang iyong binabasa, oras inaaksaya,
kaya pag-ibig siniseryoso mo na,
anak ng! Dalagita ka pa lang hija!

mga gagawin mo'y pag-isipan muna
sa dami ng likes wag agad maniwala.
forever niya na binubulag ka na,
pati literatura sinisira na.
Para sa Hopeless Society
Ni Jake Mark Capinañes

Hindi alam ni Nene kung ano ang dapat niyang gawin. Kanina pa siya tulala. Nasa harap niya ang isang basurahan, nasa kamay ang isang supot ng Jollibee.

Oxo-biodegradable ang supot ng Jollibee. Hindi man lubusang maintindihan ni Nene ang “oxo-biodegradable,” naisip niya na medyo disenteng lalagyan na ito ng itatapon niya maya-maya.

Tumulo nang dahan-dahan ang mga luha niya. Ni minsan, hindi niya naisip na darating ang ganitong pagkakataon sa mura niyang edad na 16. Sa isip kasi niya, haharutin siya at iibigin at magkakatuluyan sila ng kanyang boss na napakagwapo at napakamacho. Sa isip kasi niya, they will live happily ever after.

Oo, kasambahay si Nene sa mansyon nila Marcus Raven Knife Stainless-Steel. Si Marcus, na pwede ring tawaging Raven, na pwede ring tawaging Knife, ay ang tagapagmana ng Stainless-Steel Corporation—isang manufacturing corporation ng plastik—na pagmamay-ari ng mga Stainless-Steel, ang pinakamayamang angkan sa Pilipinas.

Napakagwapo ni Marcus, na pwede ring tawaging Raven, na pwede ring tawaging Knife. Sa eskwelahan kung saan siya nag-aaral ay pinagkakaguluhan siya. Pagbaba pa lang ng limousine, nakaabang na sa kanya ang mga sumisigaw na mga hindot niyang fans sa school nila. Kadalasan, sa sobrang gitgitan at dami nila, hindi na maintindihan ang kanilang pinagsisigawan dahil ang iba ay sumisigaw ng “Marcuuuuuuus!” ang iba ay “Raveeeeeeeen!” ang iba ay “Kniiiiiiiiiiiiiiife!” at ang iba ay “Punyetaaaaaaaaaaa naipit ako!”

Ang hindi alam ng nakararami ay bakla talaga si Marcus, na pwede ring tawaging Raven, na pwede ring tawaging Knife. Gayunpaman, lider pa rin siya ng mga gangster sa school nila na may grupong tinatawag na “Glitter Bladez.” Malalaman mo ang mga miyembro nito sa suot nilang pulang bandana na binudburan ng glitters.

At dahil nga doon, kahit anong landi ang gawin ni Nene, ay hindi siya magustuhan ng boss niya.



Minsan isang hapon sa gate ng mansyong nakatirik sa mamahaling subdivision na pagmamay-ari rin ng mga Stainless-Steel, habang umiiyak si Nene, nilapitan siya ni Dodong. Si Dodong ay ang engliserong kapitbahay nilang pedicab driver na matagal nang lihim na umiibig sa kanya. Kung bakit may pedicab driver silang kapitbahay sa mamahaling subdivision na kinatitirikan ng mansyon ng mga Stainless-Steel, ‘di ko rin alam.

“Why are you crying, Nene?” tanong ng binata.

“Ay, wala, nagbalat kasi ako ng patatas, este, sibuyas,” sagot ni Nene.

“Would you, you know, let me peel your potato? If you know what I mean…”

Napakabilis ng mga pangyayari, kasing bilis ng diskarte ng mokong na si Dodong. Hindi na namalayan ni Nene na nasa Sogo na pala sila. At dahil nga desperado na si Nene na magkaroon ng tinatawag niyang “pag-ibig,” hinayaan niya na lang si Dodong sa kung ano ang gusto nitong gawin sa kanya. Katulad ng pagkapunit ng bawat hibla ng kanyang pinapangarap na pag-ibig mula sa kanyang amo, napunit rin, sa unang pagkakataon, ang kanyang… you know.

Hinihingal pa sila nang matapos ang ginawang milagro. “Can we do it again?” tanong ni Dodong.

“We’ll find ways,” sagot ni Nene.

“Naks, it sounds like the tagline of BDO.”

“Hihi, basta i-withdraw mo lang always.”

At naulit pa nga, not once, not twice, but many times ang milagrong ‘yun. Ngunit nangyari ang ‘di inasahan ni Nene (pero alam kong inasahan mo na). Nabuntis siya ni Dodong.

“Dodzkibebe, I’m delayed much. Baka preggy me.” text niya kay Dodong. Pero ‘di siya ni-replyan ng mokong.

At ‘yun nga, ‘di siya pinanagutan ng binata. Tumakas si Dodong. Balita niya’y nag-abroad daw ito nang naka-pedicab lang.

Ilang buwan din ang nakalipas, at heto na si Nene, nasa kwarto niya. Hindi alam ni Nene kung ano ang dapat niyang gawin. Kanina pa siya tulala. Nasa harap niya ang isang basurahan, nasa kamay ang isang supot ng Jollibee.

“Anak, pasensya, ipapalaglag kita,” sinabi niya habang humihikbi, hinihimas ang tiyang lumobo.

“Baka tinatanong mo kung sino ang ama mo? Dodong ang pangalan niya. At dahil Dodong at Nene ang mga pangalan ng magulang mo, ‘Doneneng’ ang ipapangalan ko sa ‘yo. Ang ganda ng pangalan mo, anak. Hindi mo man masisilayan ang mundo, ang importante ay may pangalan ka. May kumilala sa ‘yo.”

Walang anu-ano’y sinaksak ni Nene ang tiyan. Hiniwa. Dahan-dahang dinukot ang bata sa sinapupunan. Nilagay niya ang bata sa supot ng Jollibee at itinapon sa basurahan.

Dumanak ang dugo mula sa kanyang tiyan. Lumuha si Nene. Dumanak ang luha, lumuha ng dugo…

Ilang minuto pa, nakonsensya ang dalaga. Napagtanto niya ang karumal-dumal na kasalanang ginawa. 

Kaya kinuha niya ulit sa supot ang bata. Tinangkang ibalik sa sinapupunan. Pero, napakahirap ikabit muli ang isang bagay na dating tagapagdugtong kapag pinatid na ito. Lalong-lalo na kung ito ay umbilical cord.

Dumanak ng dugo. Dumanak ng dugo…

Wala na ngang pag-asa. Kaya habang dumadanak at nakakalat ang dugo sa sahig, niyakap na lang ni Nene ang mga bagay na pinapahalagahan niya sa kanyang buhay: ang kanyang koleksyon ng mga libro ng idolo niyang si Marcelo Santos III.

“Sayang,” sabi ni Nene sa sarili sa kanyang mga huling hininga, “hindi ko na maabutan ang movie adaptation ng Para sa Hopeless Romantic…”
no image
By Marcelo Santos VII

Kamusta pag-ibig mo? Di ko na lng tatanungin kung kamusta yung nanay mo. Balita ko nagtatrabaho
siya para sa pantustos sayo? Tara samahan kita bumili ng libro. Nabasa mo naba yung libro ni Jose Rizal?
Ako? Di ko mabasa kasi di ako nakapag-aral. Kasi mahirap lang kami, Pinapahirap pa ng gobyernong makati, Ang kamay at inuuna ang sarili kapakanan. Pero humihiling na iboto ng mamamayan. Naniwala naman kami kasi maganda yung pag-kasabi, Ayun tuloy nakatira lang kami sa kalye!

Pero ok lang kasi buhay pa naman, kakayod na lng ako kahit saan-saan. Sana walang huminto sa aking ha-
rapan, Yung may dalang kutsilyo at baril na kawatan.Ano ba yan, Nagkukwento na naman ako, pasensya na di ko lang masabi sa mga magulang ko. Parati na lang kasi silang nag-aaway eh, bat ba daw ipinanganak pa kami. Alam mo ang swerte mo, mahal ka ng magulang mo. Sana di na lang kami mahirap noh? Para sabay tayo bibili ng libro. Kaya ikaw sana magpakabait ka, para yung iba tutularan ka. Ayo ko kasi na matulad kayo samin, Di mo yata kasi kaya kumain lang ng hangin. Sana di nyo sayangan yung karangyaan nyo, Dahil pinangarap yan ng libo-libong tao.

Ito lng yung ikinakatakot ko, na dumating ang araw na ang sinasaing mo ay libro ni Marcelo.
Kasi yung utak mo natatapakan mo na, dahil sa sinabi nyag "Pakatatag tayo ha." Binigyan ka ng utak para gamitin yan. Wag kang magbasa ng mababaw ang laman. Wag kang mag-alala sakin ha? Ipagdarasal kita, pati itong bansa natin na sabi nila maganda. Sana gumaling na ang may sakit na mga tao. Sana wala ng krimen ang gugulo sa kanto. Sana humupa na ang away sa mundo, At wag kang magpakalunod sa mababaw na libro.

Teka lang, may napansin lang ako. Bat ba magkatunog sa dulo yung mga sinasabi ko?
Ito ba yung tinatawag nilang RHYME?
Pasensya na wala na akong TIME!
Mahal kita at sana ay mahalin mo rin ako


Kahit nasan ka pa
kasama mo ako
ramdam kita
ramdam ko hanggang 
sa kaibuturan ng aking laman at buto

alam kong hirap na hirap ka na gaya ko
pero hindi kita masi-sisi 
gaya mo hindi ko rin alam kung 
bakit ako nag-kaganito

kung hindi mo man ako makita 
sa pag-tulog mo..
Sasalubungin kita kasabay ng 
pagdilat ng mga mata mo.

Sana huwag mo akong talikuran
gaya na iba.
Marahil di na nila kinaya 
Etong dumi at sang-sang ng amoy ko
sana matiis mo.
At sana dumating ang araw na 
maisipan mong tulungan ako

nais ko sanang dumating ang araw
na isa ako sa kabanata ng buhay 
na maari mong ibahagi sa mga magi-ging anak at mga apo mo
Nais ko sanang dumating ang araw 
na maga-gandang bagay ang makita mo habang kasama mo ako.

Nani-niwala ako sayo
at nani-niwala ako na kaya mo

gusto kitang yakapin ng mahigpit
at ibulong sayo na "mahal na mahal kita "
at gusto ko na sa bawat umaga na ikaw
ay gigising
gusto kong marinig sa mga labi mo na
"mahal mo rin ako"

ako ang "Buhay" na pilit na yuma-yakap sayo
hindi ako mapa-pagod sa paghi-hintay 
hanggang sa dumating ang panahon na yayakapin mo rin ako.
no image
Ni Princess Calacala

Nanghihina na ako. Nangangatog na rin ang aking mga tuhod. Inubos mo na ang lahat ng lakas ko. Tinunaw mo ang natitira kong lakas. Wala na. Tapos na. Halos araw-araw ka ngang dumadampi sa aking mga labi. Hindi lang tatlong beses isang araw. Minsa’y umaabot pa ng lima. Hanggang hating gabi’y hinahanap-hanap pa rin kita. Ang tingin ko kasi’y isa kang instrumentong nagpapalakas sa akin. Ikaw ang pumapawi sa aking pagod. Taga bawi ng lakas na nawawala sa akin tuwing ako’y gumagawa ng napakabigat na aktibidad.

Pero bakit ganito?. Isa’t kalahating araw ang nakalipas noong huli mong ipatikim sa akin ang pinakamasarap na putaheng noon ko pa lamang natikman. Bakit mo ako iniwan? Ito ba ang sinasabi mong paghihiganti sa akin?. Pinagsisisihan ko na nga diba?. Pinagsisisihan ko ang mga panahon na itinapon at ipinagtabuyan kita. Gayundin ang panahon na sinayang kita, ginawa kitang pampalipas oras ko. Puro tira-tirang oras na lang ang naibibigay ko sayo. Minsan pa nga’y unabis na kitang hindi ginagalaw. Kahit na nakalatag na ang iyong malinamnam na katawa’y tila wala ng epekto sa akin. Ang mga langaw na lamang ang pumapansin sa iyo.

Dala lamang iyon ng sunud-sunod na pagod ko noong nakaraang linggo. Ginawa ko ang thesis ko. Sumulat ako ng napakaraming kwento para sa final exam ko. May sinalihan akong contest, nag-review ako. Alam kong nagkamali ako dahil hindi na kita napansin. Subalit ngayo’y labis ang pagsisisi ko. Isa’t kalahating araw ng huli kitang matikman. Hindi ko alam kung kailan ka ulit dadampi sa aking mga labi at bubusugin ang aking laman. Isa’t kalahating araw na rin akong nalilipasan ng gutom. Kumakalam ang sikmura.Nanginginig na ang aking katawan. Ngayon ko napagtanto na hindi ko pala kayang mabuhay kung walang kanin at ulam
no image
Ni Princess Calacala

Lihis ang akala ng ilan na "Ang luma na ay napag-iwanan na ng panahon, at ang bago ay umaagapay sa pagsulong ng kasaysayan". Nabubulag tayo sa pag-aakalang ang pagkaluma ng isang akda ay palatandaan ng pagiging "MABABA ANG KALIDAD". Doon nagkamali ang nakararami sapagkat ayon sa ibang paniniwala "Kailanma'y hindi nalilipasan ng panahon ang akdang may mataas na kalidad" na siyang pinaniniwalaan ko. Apatnapu't limang taon na ang pamamayagpag ng libro ng Mga Agos sa Disyerto hanggang sa umabot pa ito sa Ikaapat na edisyon na siyang hawak-hawak ko sa ngayon. Habang pinagninilay-nilayan ko ang mga akdang nakapaloob dito kagabi'y tila sariwa pa rin ang mga antolohiyang nakapaloob dito. "Ang tungkol sa karalitaang bunga ng inhustisya't ang desperasyong dala nito, ang kapabayaan at pagmamalabis ng mga may kapangyarihan, ang kalupitan ng lipunan sa mga itinuturing na naiiba, at ang kawalang kahuluhan ng buhay para sa marami." Ilan lamang ito sa mga tagpong patuloy na nararanasan natin sa kasalukuyan. Idagdag mo pa ang isyu ukol sa "pangangamkam ng lupa mula sa magsasaka na lalong naglublob sa kanila sa karalitaan. Bagaman ang mga manggagawa at magsasaka ang pinakagulugod ng pambansang ekonomiya, makikita pa rin natin na sila pa ang umaamot para sa yamang nagbubuhat naman sa kanilang pawis at dugo. "Nagpapahiwatig lamang ito ng isang masakit na katotohanan ukol sa mga pangyayaring umiiral sa ating lipunan sa kasalukuyang panahon, na madadala pa rin hanggang sa hinaharap kung hindi na malulunasan pa ang ganitong klase ng paghaharing-uri ng mga may katungkulan.

Sa pagbabasa, marami kang mapupulot na kaalaman. Lahat tayo may kakayahang sumulat. May karapatang ihain ang ating mga hinaing.Kung nagnanais ka na maging isang epektibong manunulat, matuto ka munang magbasa. Alamin at himayin mo ang nais tumbukin ng teksto. Naniniwala ako na bago ka makasulat ng isang akdang may kabuluhan. Matuto ka munang ''MAGBASA AT MANALIKSIK" huwag banat nang banat kung wala namang maituturong maganda ang akdang ginagawa mo. Magsulat ka para makapagbigay ng impormasyon upang matuto ang mga taong babasa nito, hindi para maging tanyag kahit puro sabaw lang ang laman ng sinulat mo. Samakatuwid, KUNG GUSTO MONG MAGSULAT, MATUTO KA MUNANG MAGBASA.

Napakaganda ng Panitikan ng ating Bansa. Huwag naman sana nating sirain, maari naman itong gawing moderno at bigyan ng bagong kulay basta't nakapaloob pa rin ang kultura at panitikan na matagal na nating kinagisnan. Para makagawa ka nito, lumabas ka sa mundo mo. Burahin mo yung mga maling bagay na natutunan mo buhat sa Amerikanisasyon. Malaya na tayo. Lumaya na tayo sa mga bagay na nagpipiit sa ating nakaraan. Kung buburahin mo ito at magsisimula nang bago, mabibigyan mo nang bagong bihis ang bayan mo. Ang panulat kailanma'y hindi basta-basta mawawala. Pinatunayan na sa atin ito ni Pepe. Sa ginawa niyang statement na, "Ang Kabataan Ang Pag-asa ng Bayan"

Bakit kaya hindi pa natin simulan?
Buti Pa Si Kendra May Dalandan
Ni Princess Calacala

Dandandandalandan. Mabuti pa si Kendra napapakanta. Walang iniintindi, palaging masaya. Samantalang ako halos lahat kargo ko. Walang magandang damit, walang magarang sasakyan, maliit lamang ang bahay. Walang kapatid. Walang boyfriend.Wala lahat! Mabuti pa si Kendra, konting awit lang may pera na.

Samantalang kami, halos lumawit na ang lahat ng litid sa ngalangala ay wala pa ring mahanap na pera. Mabuti pa si Kendra, ipakita lang ang iniindorsong produkto sigurado na ang kinabukasan. Pero kaming mga pahat diwang nilalang na lugmok sa kaharipan, hindi namin alam kung paano kami sa hinaharap. Lahat ng bagay na pinagpapaguran namin sa iba lamang nauuwi. Nagtatrabaho kami, tapat ang serbisyo sa bayan, pero bakit nagagawa pang pagnakawan? Mabuti pa si Kendra may orange. Kami nga nagti-tiyaga lamang sa kamatis. Kamatis na ipinupukol sa amin ng mga mayayaman. Nang mga may kapangyarihan. Ang prutas na sinasabing simbolo sa aming mga mahihirap. Saan nga ba kami hahanap ng kahel? kung ang binubungkal namin araw-araw ay lupa na kamatis lamang ang kayang tumubo. Makapagpalaki man kami ng “ORANGE” hindi naman kami ang makikinabang. Mauuwi lamang ito sa kung saan-saang lugar. Isa kaming upahan sa napakalaking hacienda kung saan kami’y tau-tauhan upang sundin ang kanilang gusto. Hindi naman kami nabibigyan ng sapat na sweldo. Mabuti pa si Kendra tuwang tuwa habang nilalasap ang katagang “REAL NA REAL”.



Kami kaya? Kailan makakatikim ng “REAL NA REAL na pagbabago?”. Mararanasan pa kaya naming makapagtamasa ng sapat na edukasyon? Mabibigyan pa kaya kami ng disenteng trabaho? Matitigil na kaya ang korupsyon? Uunlad na kaya ang bayan ko? Mabibigyan kaya nila ng tamang sweldo ang mga magsasaka? Kailan kaya sila didilat sa “REALidad” ng buhay?. May pag-asa pa kayang mabago ang bulok na sistema ng pamahalaan? . Kawawa naman ang mga bulateng matagal na nanirahan sa patag na lupain. Isang dagan lamang ng semento’y wala na silang kawala. Napakadaling napalayas sa lugar na matagal nilang inalagaan. Hindi mo na kayang umapila. Ni-rekta ka ng mga buhangin,bato at semento. Tinusok ka na ng bakal na matigas pa sa ulo mo. Ang mga ekta-ektaryang lupain na taniman ng produktong iniluluwas at inaangkat sa atin ng ibang bansa’y punung-puno na ng bahay na bato na magkakamukha ang kulay at disenyo . Mabuti pa si Kendra amoy na amoy ang bango ng dalandan. Samantalang kami’y kaamoy na ng imburnal. Amo’y lupa na dahil araw-araw kaming napapagal. Buti pa si Kendra lasap na lasap ang saya ng buhay. Kami kaya? Kailan namin mararanasang mamahinga. Yung tipong isang kanta mo lang lalabas na sa harap mo ang pera?. Yung hindi na kami mapapagod magbanat ng buto para sa ibang tao. Kung magtatrabaho man kami’y gusto naman naming makatanggap ng kaukulang benipisyo. Walang daya. Walang korupsyon. Mabuti pa si Kendra may dalandan. Nakayakap sa dalandan, samantalang kami’y mga mamamayan na araw-araw nakayakap sa putikan.
no image
Ni Princess Calacala

Dati'y palagi akong nakakatikim nang suntok. Bugbog sarado kay tatay pati na rin kay kuya. Wala akong ibang magawa kundi ang umiyak. Galit sa akin si ate maski si nanay. Isa raw akong salot sa lipunan. Labindalawa kaming magkakapatid. Ako ang bunso. Karamihan sa kapatid ko ay maton. Dalawa lamang kaming babae. Este isa lang pala ang babae. Apat na taon ako noong natuklasan kong ganito pala ako. Masaya ako tuwing kinukulot ko ang buhok ko gamit ang tangkay ng acacia. Ginagamit na miniskirt ang tuwalya. At higit sa lahat masayang kinukulimbat ang lipstick at foundation ni nanay sabay pahid sa labi kong makapal at mukha kong hugis mansanas. Dahil sa maitim ang aking tuhod, kinuha ko ang mena ni ate. Pinahiran ko ang tuhod ko hanggang sa maging maputi. Ayos na. Maganda na ako. Rumampa na ako sa kabilang baryo. Masayang-masaya ako sa sigawan ng mga tao. Hanggang sa makita ako ni kuya. Ang ngiti sa aking mga labi ay biglang naglaho. 



Nanginginig akong umalis sa aking kinatatayuan. Pag-uwi ko sa bahay, binugbog na naman ako ni kuya. Hindi ko na mabilang ang mga palong natanggap ko mula sa kanya. Sa sobrang galit ni itay, ibinitin ako sa punong dinudumog ng hantik. Pinaluhod naman ako ni ina'y sa asin. Pinalabhan sa akin ni ate lahat ng damit namin. Gusto ko nang sumuko. Hirap na hirap na ako. Bukod sa pagod na ako'y hindi pa ako nakakakain nang maayos dahil hindi sapat ang kinikita ng aming pamilya. Hanggang sa isang araw napadesisyunan kong umalis. Hindi na ako nagpaalam sa kanila. Nagpunta ako sa Maynila. Nagbabakasakaling gumanda ang aking buhay. Diskarte lang ang ginawa ko, nagtrabaho ako sa karinderia ni Aling Melly. Nakalibre ako ng pagkain. Sa kanila na lamang ako nakituloy pansamantala. Hindi ako nakuntento sa ganoong trabaho. Pagkatapos kong magtinda sa karinderia derecho ako sa parlor ni Bebeng Shoding. Magdamag bukas ang parlor na ito. Doo'y tinuruan nila ako kung paano ba mag-manicure at pedicure. Kung paano gumupit ng buhok at mag make-up. Naaliw ako sa aking ginagawa. Labis ang aking kagalakan tuwing pumapasok sa trabaho kong iyon. Dumating ang araw na nagkaroon na ako nang magandang oportunidad upang magpatayo ng sarili kong parlor. Hindi naglaon naging tagumpay ang negosyo kong ito. Sa bawat hagod ng suklay kaakibat ko rito'y pagmamahal. Sa bawat paghugas at pagkulay ng mga daliri nila, ipinararamdam ko sa kanila kung gaano kakulay ang mundong tinatahak nila. 

Ganoon din sa paglalapat ko ng kolerete sa mukha nila. Ipinakikita ko na sa kabila ng mga pangit na nangyari sa kanila'y maaari pa rin itong mapaganda gamit ang malikhaing kamay nila. Heto ako ngayon, nakapundar na ng sariling bahay at lupa. Kumikita na nang malaki, nag-ampon ako ng batang babae upang may makasama sa buhay. Sa kabila nitong tagumapay na dinaranas ko, hindi ko pa rin kinalimutan ang mga mahal ko sa buhay. Sa kabila ng mga hagupit at latay na natamo ko sa kanila, ang pusong babae ko pa rin ang umiral upang sila'y muling balikan at tulungan. Kung sino pa ang kinawawa at sinaktan nila noo'y siya rin ang tutulong sa kanila ngayon. Sino ngayon ang nagsasabing salot lamang kami sa lipunan?
no image
By: Katrine Cates Villanueva

He opened the door as he heard successive knocks on the door. It was Travis.

"You're just about in time." He grinned.

Travis then took a step and walked inside Justine's room to see the food all placed in the center table - the pizza box was opened and is missing a slice, canned beers were all cold and sweating and chips were all transferred in a transparent bowl. He noticed his pile of men's magazine beneath the table all stacked up in a neat tower on the right side, and porno DVDs on the left. He switched his eyes on his bed where his navy blue backpack was carefully placed on the left bottom corner. His room might just be the neatest room a guy could possibly have. He even has flowers on his bedside table which according to him, adds a unique sense in his manly aura.

"So.. Shall we start?" Travis broke the ice.

Justine and Travis were best buds. They were total opposites - from the arrangement of their rooms, to the kind of clothes they wear, and even to their school records in the guidance office. Justine has been always the good guy between the two. He's always proper, wear stylish and manly clothes, been on the top of the class and was never sent to detention. While Travis, is all the other way round - a school varsity who goofs all the time, never cared about grades, brought his own chair on the guidance office and sometimes don't change his underwear. But it didn't matter. One day they just clashed and then the next day they were inseperable. Two same charges repel, while opposite charges attract. Maybe that was the reason they were in their current place, or maybe not. At school, they were both popular, the kind of guys who would bring girls to flirt around them 24/7 without feeling tired. They got good looks, after all. At lunch breaks, they eat together and can easily cut off the line to the counter - all because of girls who think they're bosses or just so they could impress them. They walk together while going home, Justine in his apartment and Travis on his house not so far from Justine's. They were best buds like that. Despite of the attention they receive at school, they never had girlfriends. They were never ready to commit with girls who know nothing but to whine and ask for favors - they believed girls are just pain in the ass. Nah. Maybe it's better to say, they were never interested. They were men of few words, men who grew popular at school, not plainly because of good looks, their talents, but mostly because of mystery, and curiosity lingering in the minds of fan girls. They kept almost everything a secret, no one knew about their personal lives.

Travis and Justine sat on the couch and made themselves comfy as they wait for the movie to start after Justine had pushed the play button and placed the remote control on the table. Travis grabbed the can of beer and gulped its content. Justine lifted both his feet atop the table carefully not to push the box of pizza and placed his hands overhead. Two bestfriends watching an x-rated movie on a friday night. Everything seemed right. Travis smirked with the sight of the protagonist slowly drowning into lust while Justine watched with those eyes reflecting fire burning with desire. Moans and heavy breaths was all they could hear, seeming to tickle them from within. Justin then placed his left hand in Travis' thighs as he looked intently in his eyes. Travis placed his right hand on top of Justine's and whispered those three words that seemed to made both of their stomachs a flip-flop.

And then.. Both of them was lost.

"Where did you slept last night, young man?!" Travis' mother greeted as he walked in their house.
"None of your business."

He tried to answer as calmly as he could. He went to his room as fast as he can and immediately locked the door. He could still hear his mother's nagging but he tried to ignore. He smiled, touched his lips as he headed for his bed and recalled all the memories they had spent last night.

Some memories, you keep for yourself.